Historia Henry’ego Ford’a i Ford Motor Company

Wielu z nas widzi tylko efekt końcowy – skutek. Jedynie nieliczni zadają sobie pytania, zastanawiają się nad jego przyczyną, przyczynami: Jak to wszystko się zaczęło? Dlaczego tak, a nie inaczej? Co by było, gdyby…?

Od najmłodszych lat zafascynowany techniką, pobierał praktyki w różnych warsztatach mechanicznych oraz w wielu miejscach podejmował pracę.

W wieku 15 lat zbudował swój pierwszy silnik parowy.

W roku 1891, jako 28-letni młody, ambitny inżynier, podjął pracę w firmie Edison Illuminating Company. Już dwa lata później został ich głównym inżynierem. Warto podkreślić, że sam Thomas Edison stał się jego mentorem i przyjacielem.

Dwa lata później, bo w roku 1893, po fali eksperymentów z samochodami i silnikami spalinowymi, w jego domu w Detroit, w Boże Narodzenie, na kuchennym, drewnianym stole, Henry cieszył się ze swoją żoną ze swojego pierwszego, pracującego silnika spalinowego. Malutki silnik, zamontowany na kawałku drewna, nie przydał się do napędzania jakiegokolwiek pojazdu, ale dał Henry’emu ogromną motywację i wiarę do kolejnych działań.

W 1896 roku zbudował swój pierwszy prototyp auta – Ford Quadricycle.

W roku 1899 opuścił firmę Edison’a i współzałożył firmę Detroit Automobile Company, która finalnie przekształciła się w Cadillac Motor Company, ale już bez Henry’ego. Nie odpowiadała mu strategia firmy i o to właśnie się poróżnił ze współudziałowcami. Na przełomie XIX i XX wieku, posiadanie auta było swego rodzaju luksusem tylko dla nielicznej grupy osób. Celem Henry’ego Forda było „zmotoryzowanie świata”. Chciał wyprodukować pojazd, który będzie przystępny cenowo dla ogółu społeczeństwa i będzie produkowany w dużej liczbie sztuk.

Data 16.06.1903 r. to początek nowej ery dla Henry’ego. To właśnie tego dnia założył Ford Motor Company. Dla większości raczkujących firm najgorszym okresem jest sam początek. W przypadku Ford Motor Company nie było inaczej. Początkowe lata nie były łatwe. Firma zatrudniała zaledwie kilku pracowników, a części zamawiała z innych fabryk, co przekładało się na produkcję kilku aut dziennie.

Na przełomie kilku lat, bo w roku 1913, Ford zrewolucjonizował system produkcji aut. Wprowadził ruchomą taśmę produkcyjną i trzyzmianowy system pracy, do której przyczynili się również jego pracownicy i kierownicy fabryk, którzy brali czynny udział przy jej tworzeniu i budowaniu. Ford dzięki swojej innowacyjności nadał nowe tory dla przemysłu XX wieku.

Z biegiem czasu, argument, dzięki któremu Ford osiągnął tak niesamowity wynik, stał się jego piętą achillesową. Ford oferował jeden model, konkurencja oferowała ich wiele, dlatego to GM – General Motors, stał się liderem rynku światowego.

Kilka lat później, Ford wprowadził w życie kolejny pomysł – innowacyjną metodę odlewania silników. Pomysł ten przyczynił się do produkcji modeli z silnikami ośmiocylindrowymi. W roku 1937 Henry mógł cieszyć się z wyprodukowania 25 milionowego egzemplarza.

W okresie II Wojny Światowej, Ford, nie zatrzymał się w rozwoju. W 1942 r. przestał produkować cywilne pojazdy, a przestawił się na potrzeby amerykańskiej armii i zaczął produkować Jeepy, bombowce, silniki do samolotów.

Następca Henry’ego, jego syn – Edsel, zmarł w roku 1943 na raka. Pomimo sędziwego wieku, po przekonaniu rady Ford Motor Company, Henry wrócił na stanowisko prezesa korporacji i pomimo ciągłego zadłużania firmy, pozostał nim do 1945 r. Przy słabym zdrowiu ponownie przeszedł na emeryturę i przekazał rolę prezesa swojemu wnukowi Henry’emu Ford’owi II. Dwa lata później, bo 7.04.1947 r. założyciel Ford Motor Company zmarł w rodzinnym Detroit.

Po zakończeniu wojny, Ford Motor Company, ponownie dostosował się do rynku i wrócił do produkcji modeli cywilnych.

W 1951 r. w Dearborn, utworzył laboratorium naukowe i tak, 13 lat później, bo w 1964 r. dokonali przełomowego odkrycia w dziedzinie nadprzewodnictwa –  kwantowe urządzenie interferencyjne.

Od 1956 r. Ford Motor Company zaczął wprowadzać kolejne innowacyjne technologie, jak np.: standardowa kierownica z wgłębieniem, opcjonalne przednie, także po raz pierwszy w samochodzie tylne pasy bezpieczeństwa, opcjonalna wyściełana deska rozdzielcza, blokady drzwi przed dziećmi, pierwszy chowany twardy dach, lampka przypominającą o konieczności zapięcia pasów bezpieczeństwa.

Wspominając o innowacyjnościach, warto podkreślić kilka dużych wcześniejszych projektów. Pierwszy z nich produkowany był w latach 1925-1933 i dotyczył tzw. projektu Trimotor – pierwszy silnik do samolotów pasażerskich. Drugi, jeszcze wcześniejszy projekt, Fordson – stworzenie ciągnika. W USA były produkowane w latach 1917-1920. W Wielkiej Brytanii i Irlandii 1920-1964 r. Trzeci projekt powstał podczas I Wojny Światowej – ścigacz łodzi podwodnych – „Orzeł”, który posiadał zaawansowaną technologię do wykrywania okrętów podwodnych. Ostatnim faktem zasługującym na uznanie jest wybudowanie przez Forda łącznie 30 elektrowni wodnych, w tym dwóch dla rządu USA (na rzecze Hudson i na rzece Missisipi).

W latach 60. XX wieku z połączenia firm Ford of Britain, Ford Germany oraz irlandzkiej firmy Henry Ford & Son Ltd. powstała firma Ford Europe.

Kolejną ciekawostką jest rok 1965 i Ford Transit, czyli dostawczy Ford z silnikiem umieszczonym z przodu. Stał się od samego początku najczęściej wybieranym samochodem dostawczym, a od momentu wprowadzenia go na rynek, był najlepiej sprzedającym się pojazdem dostawczym w większości krajów europejskich. 

Warto również podkreślić datę 17.04.1964 r. i Światowe Targi Samochodowe w Nowym Jorku. Tego dnia, światową premierę miał chyba najbardziej rozpoznawalny model Forda na globie – Ford Mustang.

Lata 80 i 90 XX wieku, to czasy szybkiego wzrostu amerykańskiej giełdy, rozwoju amerykańskiej gospodarki, to niskie ceny paliw i nadal duża sprzedaż aut marki Ford.

XXI wiek, to czasy początku kryzysu Ford Motor Company, przyczyniły się do niego m.in.: wzrosty kosztów życia i cen paliw, ale to i czasy początku prac nad najbardziej wydajnym i ekonomicznym silnikiem spalinowym – EcoBoost, który od 2012 r. jest bezkonkurencyjny. Silniki EcoBoost są mniejsze, lżejsze i wyposażone w wiele innowacyjnych rozwiązań. EcoBoost obejmuje czterocylindrowe silniki 1.5 litra,1.6 litra, 2.0 litra i 2.3 litra oraz konstrukcje V6 o pojemności 2.7 i 3.5 litra (niedostępne aktualnie w Polsce). Największy silnik 3.5 litra trafił pod maskę najnowszego Forda GT. 1-litrowy, trzycylindrowy silnik EcoBoost jest również montowany w samochodach rajdowych (Fiesta ST), a 1.6-litrowy napędza bolidy Forda F4. 
1-litrowy silnik EcoBoost zdobył tytuł „Międzynarodowego silnika roku” i to pięć razy z rzędu w kategorii do 1-litra. Posiadałem z tym silnikiem dwa modele Forda Fiesty – MK7 FL – 100KM, a także MK8 – 125KM:

Silnik bardzo elastyczny, „ciągnie” od samego dołu, a przy tym ekonomiczny, idealny do miasta, do Forda Fiesty. Maksymalna prędkość jaką polecam dla tych silników to 120-130 km/h. I jednym i drugim autem jechałem całą rodziną, z pełnym bagażnikiem, z Kudowy Zdroju nad polskie morze i bez jakiegokolwiek „ale”. Najistotniejszą kwestią jest regularna wymiana oleju, w moim mniemaniu maksymalnie co 10.000 km i dobór silnika do swoich potrzeb. Często spotykam się z negatywnymi opiniami dotyczącymi tego silnika, ale głównie osób, które chcą kupić tanio dobre, pewne, szybkie, duże, pakowane auto – kupują Forda Focusa w wersji kombi z silnikiem 1-litrowym, pakują do niego 5 osób, bagażnik napchany pod sufit i zdziwieni, że przy 200km/h pojawia się problem z motorem. Niestety, to tak nie funkcjonuje. Niezrozumiałym jest dla mnie, że ktoś ma oczekiwania na osiągi z 2.3 litra, a kupuje 1.0.

Wracając do meritum. Lata 2005 i 2006, to aktywne działania ze strony Ford Motor Company, mające na celu szukania oszczędności, przywrócenia rentowności firmy. Rok 2006 to największa w historii firmy strata opiewająca na 12,7 miliarda dolarów. W drugiej połowie roku 2006 wdrożono plan „The Way Forward”. Zakładał zmianę wielkości firmy, by dopasować ją do realiów rynkowych, czyli do porzucenia niektórych nierentownych i nieefektywnych modeli, konsolidację linii produkcyjnych, zamknięcie 14 fabryk i redukcję zatrudnienia o 30 000 etatów. Ford na przełomie następnych kilkunastu lat skupiał uwagę głównie na restrukturyzacji polityki i strategii firmy, sprzedawał udziały w innych firmach, ale i decydował się na wprowadzanie szeregu nowych modeli, w tym hybrydowe, elektryczne układy napędowe, podobne do technologii hybrydowych Toyoty, na używanie których otrzymał licencję.

Do dnia dzisiejszego Ford Motor Company, jak wiele marek samochodowych, z uwagi na wielki kryzys, kryzys pandemii COVID-19, skupia się na oszczędnościach, redukcji kosztów produkcji, redukcji etatów.

Moim skromnym zdaniem, Ford Motor Company za szybko podjął się restrukturyzacji i skupienia uwagi na autach elektrycznych. Zdajemy sobie wszyscy doskonale sprawę, jak przedstawia się podaż, a jak popyt na auta elektryczne. Nie twierdzę, że to same zło, jednak uważam tak, jak prezes firmy Toyota, Akio Toyoda, który stwierdził, że „samochody elektryczne nigdy nie zdominują rynku. Niektórzy odczytują to jako sygnał do odwrotu przed problematyczną technologią.” Uważam, że strzałem w kolano było zamknięcie produkcji kultowych modeli takich jak: Ford Fiesta, Ford Mondeo (na Europę), Ford Galaxy, a niedługo, bo w 2025 r. zakończenie modelu Ford Focus. Jestem zdania, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem było by kontynuowanie produkcji najczęściej wybieranych modeli Forda, a oddzielnym tematem, nazwijmy go „nowy, elektryczny Ford”, byłby jedynie dodatkiem, urozmaiceniem, a przede wszystkim działem, do tworzenia kolejnych innowacyjnych pomysłów, patentów Forda.

Błędem w mojej ocenie była również sprzedaż Cosworth’a, czyli działu pracującego nad projektami sportowymi. Każdy fan marki pamięta te wyjątkowe i słynne modele, na myśl których człowiekowi na twarzy pojawia się uśmiech.

Nie możemy zapomnieć tutaj właśnie o kultowych modelach, takich jak wszystkim nam znana Sierra, Escort. Warto, by firma Ford pomyślała, nad „ożywieniem” tych klasyków w nowej odsłonie, ale z zachowaniem charakterystycznych linii nadwozia z silnikami spalinowymi. Zbytnia kreatywność, fantazja projektantów, mogą mieć odwrotny skutek.

Niektórzy z Was wiedzą, że już miał pojawić się następca i Focusa MK3 RS – MK3 FL, ale już z dwoma silnikami o mocy ponad 400KM, jednak finalnie oblał test. Podobno koszty związane z poprawą projektu, dostosowaniem RS’a do obowiązującej Normy Emisji Spalin, przekraczała by zysk, co przekładało by się na jego wyższą cenę przy zakupie. Biorąc pod uwagę ogrom strat, jakie generują aktualnie auta elektryczne, czy nie lepiej było stworzyć coś, co jest kontynuacją wizytówki samej w sobie, kontynuacją swego rodzaju tradycji, choćby nawet za wyższą cenę? Zdecydowanie TAK!

Jako konstruktor, Ford Motor Company brał i bierze czynny udział w wielu seriach rajdowych i wyścigowych.

Ostatnimi czasy, za sprawą filmu „Ford vs Ferrari”, chyba najbardziej znanym osiągnięciem marki jest Ford GT40 i jego czterokrotna wygrana w 24-godzinnym wyścigu Le Mans (lata 1966, 1967, 1968, 1969).

W serii amerykańskich wyścigów IndyCar, Ford bierze udział od roku 1935. 30-ści lat później odniósł swoje pierwsze zwycięstwo. Należy podkreślić, że to do Forda od roku 1996 należą dwa rekordy ustanowione w „Indianapolis 500” na najszybsze okrążenie w kwalifikacjach i najszybszą średnią z czterech okrążeń w kwalifikacjach (około 382 km/h).

Na uwagę zasługuje również seria Formuła Ford i Formuła 1. Seria Formuła Ford to juniorska formuła wyścigowa utworzona w Wielkiej Brytanii w 1966 r. W Formule 1, Ford w latach 1967-2004 dostarczał silniki wielu zespołom i jego silniki wygrały łącznie aż 176 Grand Prix. W 2000 r. wszedł do wyścigów pod nazwą Jaguar Racing. Po pięciu sezonach sprzedał zespół i firmę Cosworth, którą posiadał od 1994 r. Ford zapowiedział powrót do F1 w 2026 r. we współpracy z Red Bull’ em.

Odnosił również duże sukcesy i w Wyścigach Samochodów Seryjnych i Turystycznych oraz w Drag racing’ach.

Ford w latach 2011, 2012, 2013 i 2014 wygrywał Mistrzostwa Świata w rallycross’ie. Reprezentował go Ford Fiesta i Ford Focus.

Na deser temat rajdów samochodowych i nowego Mustanga GTD. Ford ma bardzo bogatą historię, bo bierze w niej udział od samego początku tj. od 1973 roku. Pierwszy mistrzowski tytuł w kategorii producentów zdobył w roku 1979 Fordem RS1800. Nie mogę przejść obojętnie obok takich modeli jak RS2000, RS200, Sierra i Escort RS Cosworth oraz różne wersje Focusa WRC. 2006 i 2007 r. to kolejne mistrzowskie tytuły dla Forda, właśnie dzięki modelowi Focusa WRC. Do dnia dzisiejszego Ford jest jednym z najważniejszych konstruktorów aut rajdowych, za sterami których kierowcy rajdowi zdobywają punkty w klasyfikacjach rajdów lokalnych, krajowych, ale i międzynarodowych – Mistrzostwa Europy, Mistrzostwa Świata.

Na ogromne uznanie zasługuje wdrożenie planu na zbudowanie najszybszego, najmocniejszego, najbardziej zaawansowanego technicznie Mustanga w historii. Temat nowego Mustanga GTD dostępny jest tutaj.