Ford Mustang – historia modelu

Ford Mustang miał swoją premierę 17 kwietnia 1964 roku na New York World’s Fair. Pomysł na ten samochód zrodził się w wyniku zmian na rynku — pokolenie „baby boomu” wchodziło w dorosłość, szukając aut atrakcyjniejszych, mocniejszych i bardziej przystępnych cenowo.

Za projekt odpowiadał Lee Iacocca (dyrektor w Fordzie) wraz ze swoim zespołem. Chcieli wprowadzić na rynek kompaktowe, sportowe coupé, które miałoby mocny silnik, atrakcyjny wygląd i niską cenę. Tak powstał Mustang, w wersjach coupé i kabriolet.

Mustang przebył długą drogę — od prostego, przystępnego auta sportowego w 1964, poprzez kryzys naftowy, downsizing, mocny comeback w latach 2000, aż po nowoczesny muscle car XXI wieku.

Jest symbolem wolności, mocnego silnika i radości z jazdy, a jego historia pokazuje, jak mocno wrośnięty jest w kulturę motoryzacyjną USA i całego świata.

Mustangi szczyciły się zawsze mocnymi jednostkami V8. Nie zabrakło jednak silników 6-cylindrowych, czy nawet 4-cylindrowych (np. 2.3 Ecoboost w VI generacji), mających trafić w szersze gusta lub sprostać wymogom ekologicznym.

Zawieszenie klasyczne charakteryzowało się sztywnym mostem z tyłu – prosty i trwały, skuteczny na prostej, ale słabiej sprawdzający się w zakrętach, natomiast zwieszenie niezależne, które zostało wprowadzone od 2015 w całej gamie (VI generacja), to zawieszenie wielowahaczowe, znacznie poprawiające prowadzenie, komfort i stabilność.

Mustangi mogą być wyposażone w manualne (dla purystów) lub automatyczne skrzynie o wielu przełożeniach. Najnowsze wersje mają nawet 10-biegowy automat, umożliwiający lepsze zarządzenie mocą silnika.

Mustang w kulturze popularnej:

Filmy:

• Bullitt (1968) — najbardziej ikoniczny pościg w historii kina, Steve McQueen za kółkiem Mustanga Fastback.
• 60 Seconds (2000) — “Eleanor” (Mustang Shelby GT500 1967) stał się najbardziej rozpoznawalnym autem filmowym.
• John Wick (2014) — bohater (Keanu Reeves) jeździ 1969 Mach 1.
• I am Legend (2007) — Will Smith szaleje ulicami opustoszałego Nowego Jorku w czerwonym Shelby GT500.

Muzyka:

Mustangi często pojawiały się w piosenkach (np. “Mustang Sally”), teledyskach, czy na okładkach albumów. Stały się symbolem młodości, buntu, mocnego silnika i amerykańskiego snu.

Gry wideo:

Mustangi są stałym bywalcem gier wyścigowych, takich jak: Need for Speed, Forza, Gran Turismo, Colin Mc’Rea Rally, czy Asphalt — często w wielu wersjach, od classic muscle po wzmocniony Shelby.

Wykaz generacji:

Gen. I (1964–1973)

zdjęcia: Wojciech Zebryk i jego Ford Mustang Coupe z 1966 r. 4.7L V8 289

• Debiut: Model 1964 1/2 (tak określa się wczesne egzemplarze).
• Design: długi przód, krótki tył — tzw. “pony car” — miał być mniejszą, tańszą wersją muscle cara.
• Sukces: w pierwszym roku sprzedano ponad 400 000 sztuk, a w 18 miesięcy – ponad milion.
• Silniki:
  
  1964½ (tzw. „early” 1965):
  • 2.8 L I6 (170 cu in Thriftpower) – 101 KM.
  • 3.3 L I6 (200 cu in Thriftpower) – 120 KM.
  • 4.3 L V8 (260 cu in Windsor) – 164 KM.
  • 4.7 L V8 (289 cu in Windsor) – dostępne w trzech wariantach:
  2-gardzielowy gaźnik – 200 KM
  4-gardzielowy gaźnik – 210 KM
  High Performance (HiPo) – 271 KM.
  
  1965–1966:
  • 3.3 L I6 (200 cu in) – 120 KM.
  • 4.7 L V8 (289 cu in):
  2-gardzielowy gaźnik – 200 KM
  4-gardzielowy gaźnik – 225 KM
  HiPo – 271 KM.
  
  1967–1968 – zmiana stylistyczna i mocniejsze silniki:
  3.3 L I6 – 120 KM.
  4.7 L V8 (289 cu in) – 200–225 KM.
  4.9 L V8 (302 cu in) – do 230 KM.
  6.4 L V8 (390 cu in FE) – 320 KM.
  7.0 L V8 (427 cu in FE) – bardzo rzadki, do 390 KM (w wersjach specjalnych).
  7.0 L V8 (428 cu in Cobra Jet) – 335+ KM.
  
  1969–1970 – pojawiają się wersje Mach 1, Boss 302, Boss 429:
  4.1 L I6 (250 cu in) – 155 KM.
  5.0 L V8 (302 cu in) – 220–290 KM.
  5.8 L V8 (351 cu in Windsor lub Cleveland) – 250–300 KM.
  6.4 L V8 (390 cu in) – 320 KM.
  7.0 L V8 (428 cu in Cobra Jet/Super Cobra Jet) – 335–375 KM.
  7.0 L V8 (429 cu in Boss) – ok. 375–385 KM.
  
  1971–1973 – największe Mustangi I generacji:
  4.1 L I6 (250 cu in) – 145–155 KM.
  5.0 L V8 (302 cu in) – 210–240 KM.
  5.8 L V8 (351 cu in Cleveland) – 240–285 KM.
  6.6 L V8 (400 cu in) – rzadki.
  7.0 L V8 (429 cu in Cobra Jet) – do 375 KM (1971).

zdjęcia: Revved Garage i Ford Mustang Mach 1 Cobra Jet z 1969 r. 7.0L V8 428

---

Gen. II (1974–1978) — Mustang II

• Przyczyny zmian: szok naftowy w 1973 sprawił, że klienci szukali mniejszych, oszczędniejszych aut.
• Design: oparty na płycie podłogowej Pinto; był znacznie mniejszy.
• Sukces: pomimo krytyki entuzjastów, sprzedaż była duża— w szczycie sięgała ponad 380 000 sztuk rocznie. Zyskał Tytuł Samochodu Roku 1974 magazynu Motor Trend.
• Silniki: moc mocno spadła, znacznie mniejsze niż w pierwszej generacji.
  
  1974:
  2.3 L I4 (Lima) – 88 KM.
  2.8 L V6 (Cologne) – 105 KM (brak silnika V8 ze względu na rozmiary nadwozia i nowe normy emisji spalin).
  
  1975:
  2.3 L I4 (Lima) – 83 KM.
  2.8 L V6 (Cologne) – 97 KM.
  5.0 L V8 (302 cu in Windsor) – 140 KM (powrót silnika V8 po przeróbkach konstrukcyjnych komory silnika).
  
  1976:
  2.3 L I4 – 92 KM.
  2.8 L V6 – 103 KM.
  5.0 L V8 (302 cu in) – 140 KM.
  
  1977:
  2.3 L I4 – 92 KM.
  2.8 L V6 – 103 KM
  5.0 L V8 (302 cu in) – 139 KM.
  
  1978:
  2.3 L I4 – 88 KM.
  2.8 L V6 – 93 KM.
  5.0 L V8 (302 cu in) – 139 KM.

---

Gen. III (1979–1993) — Fox body

• Platforma: oparta na płycie Fox, umożliwiła produkowanie szerszej gamy wersji.
• Design: mocniej kanciasty, wpisujący się w styl lat 80.
• Ewolucja: w 1987 przeprowadzono face lifting, wprowadzając „aero-look”— mocniej opływową wersję.
• Silniki:
  
  R4 (rzędowe, 4-cylindrowe):
  2.3 L Lima I4 (1979–1993) moc: od 88 KM do 105 KM (wersje wolnossące).
  2.3 L Turbo I4 (1979–1981, 1983–1986) moc: od 132 KM do 205 KM (wersje turbo, m.in. Mustang SVO).
  2.3 L Turbo High Output (SVO) (1984–1986) moc: ok. 175–205 KM.
  
  R6 (rzędowe, 6-cylindrowe):
  3.3 L Thriftpower I6 (1979–1982) moc: ok. 85–91 KM (silnik szybko wycofany – słaba wydajność i przestarzała konstrukcja).
  
  V6:
  3.8 L Essex V6 (1982–1986, 1987–1993) moc: od 112 KM do 140 KM (rozwój przez lata).
  
  V8:
  4.2 L Windsor V8 (1980–1982) moc: ok. 119–120 KM (słaba wydajność, zastąpiony przez 5.0).
  5.0 L Windsor V8 (302 CID) (1979–1993) moc: od 139 KM (lata 80.) do 225 KM (wersje HO – High Output, najbardziej znany silnik tej generacji, stosowany m.in. w Mustangach GT i LX 5.0).
  5.8 L Windsor V8 (tylko wersje specjalne i policyjne, bardzo rzadko).
  4.9 L V8 – czasami mylnie określany jako 5.0, ale faktyczna pojemność to 4.9 L (nomenklatura marketingowa).
  
  Szczególne wersje i silniki:
  Mustang SVO (1984–1986) – 2.3 L Turbo I4, zaawansowany technologicznie, zawieszenie sportowe, m.in. intercooler.
  Mustang GT – głównie silnik 5.0 HO V8.
  Mustang LX 5.0 – tańsza wersja z tym samym silnikiem co GT.
  
  

---

Gen. IV (1994–2004) — SN-95

zdjęcie: Revved Garage i Ford Mustang Cobra Terminator z 2003 r. 4.6L V8

• Platforma: mocno zmodyfikowana płyta Fox.
• Design: opływowe linie, nawiązujące do pierwszej generacji.
• Edycje specjalne: m.in. Cobra, Mach 1, Bullitt — nawiązujące do historii Mustanga.
• Silniki:
  
  V6 1994–1998 (SN95 – przed liftingiem):
  3.8 L Essex V6 moc: ok. 145 KM (1994–1995) moc: ok. 150 KM (1996–1998) – stosowany w wersjach bazowych.
  
  V8:
  5.0 L Windsor V8 (302 CID) moc: 215 KM (1994–1995) – stosowany w Mustang GT, ostatnie lata tego legendarnego silnika.
  4.6 L SOHC Modular V8 moc: 215 KM (1996–1997), 225 KM (1998) – nowa generacja silników Forda, zastąpiła 5.0 w GT.
  4.6 L DOHC Modular V8 (Mustang SVT Cobra) moc: 305 KM (1996–1998) – bardziej zaawansowany silnik, 4 zawory na cylinder, znany z płynnej pracy i wysokiej kultury.
  
  V6 1999–2004 (New Edge – po liftingu)
  3.8 L Essex V6 moc: 190 KM (1999–2000).
  3.9 L Essex V6 (2001–2004) – nieznacznie zwiększona pojemność, moc: 193 KM.
  
  V8:
  4.6 L SOHC Modular V8 (GT) moc: 260 KM (1999–2004) – stosowany w Mustang GT, trwała i popularna jednostka.
  4.6 L DOHC Modular V8 (Cobra) moc: 320 KM (1999, 2001) – wolnossące 390 KM (2003–2004) – wersja z kompresorem „Terminator Cobra” – silnik znany jako “Terminator” w wersji 2003–2004 – jedna z najmocniejszych wersji Mustanga IV.

---

Gen. V (2005–2014)

zdjęcie: Łukasz Frankowski i jego Ford Mustang z 2010 r. 4L V6

zdjęcie: Mateusz Ciupa i Ford Mustang z 2014 r. 3.7L V6

zdjęcia: Izabela Król i jej „Baby Blue” z 2014 r. 3.7L V6

• Platforma: całkowicie nowa, wprowadzone zostało zawieszenie rear solid axle, zachowując ducha muscle cara.
• Design: mocny retro-styl nawiązujący do lat 60-tych.
• Silniki:
  
  2005–2010 (przed modernizacją silników):
  V6:
  4.0 L Cologne V6 (SOHC) moc: 210 KM (2005–2010) – stosowany w wersjach bazowych, stara konstrukcja, pochodziła z SUV-ów (Explorer).
  
  V8 (GT i Shelby):
  4.6 L Modular V8 SOHC (GT) moc: 300 KM (2005–2009) 315 KM (2010) – zmodyfikowany dolot i sterowanie.
  4.6 L DOHC V8 (Bullitt) moc: 315 KM (2008–2009) – inspirowany oryginalnym Mustangiem Bullitt (film z 1968 r.).
  5.4 L DOHC Supercharged V8 (Shelby GT500) moc: 500 KM (2007–2009) 540 KM (2010) – potężna jednostka z kompresorem.
  5.0 L Cammer V8 (Shelby GT) – limitowana wersja, bardzo rzadko.
  
  2011–2014 (po modernizacji silników)
  V6:
  3.7 L Duratec V6 (Cyclone) moc: 305 KM (2011–2014) DOHC – aluminiowy blok, zmienne fazy rozrządu, bardzo duży przeskok jakościowy względem starego 4.0 V6.
  
  V8:
  5.0 L Coyote V8 (GT) moc: 412 KM (2011–2012) 420 KM (2013–2014) – nowoczesny, wysokoobrotowy V8 DOHC z niezależnym sterowaniem zaworami, jeden z najlepiej ocenianych silników Forda.
  5.4 L Supercharged V8 (Shelby GT500) moc: 550 KM (2011–2012) – bazował na starszej jednostce, ale mocno zmodernizowany.
  5.8 L Supercharged V8 (Shelby GT500) moc: 662 KM (2013–2014) – największy i najmocniejszy silnik w seryjnym Mustangu do tego czasu.
  5.0 L Coyote V8 (Boss 302) moc: 444 KM (2012–2013) – wersja specjalna z wysokim momentem obrotowym i agresywnym strojem, inspirowany klasycznym Boss 302 z 1969 roku.

zdjęcie: Łukasz Bochen i jego Ford Mustang GT 2014 r. 5.0 Coyote V8

zdjęcia: Marcin Chobot i jego Ford Mustang BOSS 302 z 2011 r. 5LCoyote V8

zdjęcie: Revved Garage i Ford Mustang Shelby GT500 Super Snake z 2013 r. 5.8L V8 + kompresor Kenne Bell ~912,5 KM

---

Gen. VI (2015–2023) — S550

zdjęcia: Grzegorz Chudziak i jego Ford Mustang GT Convertible Roush RS2, 2017 r. 5.0 Coyote V8

• Przełom: po raz pierwszy Mustang był projektowany z myślą o rynku światowym.
• Design: nowoczesny, a zarazem mocno nawiązujący do pierwszej generacji.
• Zawieszenie: wprowadzenie w pełni niezależnego zawieszenia — lepsze prowadzenie i komfort.
• Edycje specjalne: Shelby GT350, GT500, Bullitt, Mach 1.
• Silniki:
  
  2015–2017 (przed liftingiem)
  Dostępne w USA i Europie:
  3.7 L Cyclone V6 (Duratec) moc: 305 KM moment: 380 Nm – dostępny tylko w USA (wersje bazowe), wycofany w 2017 r.
  2.3 L EcoBoost I4 Turbo moc: 317 KM (Europa), 310 KM (USA) moment: 434–475 Nm – nowoczesny, turbodoładowany silnik czterocylindrowy, dostępny również w wersjach z Performance Pack.
  5.0 L Coyote V8 (GT) moc: 421 KM (Europa), 435 KM (USA) moment: ok. 530 Nm – klasyczny wolnossący V8 DOHC.
  
  2018–2023 (po liftingu – modernizacja S550)
  2.3 L EcoBoost I4 Turbo moc: 290 KM (UE, po WLTP) 310–330 KM (USA) moment: do 475 Nm – dostępny z opcjonalnym High Performance Package (330 KM), silnik pochodzący od Focusa RS.
  5.0 L Coyote V8 (GT) moc: 450 KM (UE), 460–480 KM (USA) moment: 529–570 Nm – silnik zmodernizowany: wtrysk bezpośredni + pośredni (dual injection).
  5.0 L Coyote V8 (Bullitt 2019–2020) moc: 480 KM, moment: 570 Nm – inspirowany klasycznym Mustangiem z filmu “Bullitt”.
  5.2 L V8 Voodoo (Shelby GT350/GT350R 2015–2020) moc: 526 KM (USA), wys. obroty do 8,250 rpm – silnik z wałem korbowym typu flat-plane, bardzo unikalny dźwięk i charakterystyka.
  5.2 L V8 Predator + kompresor (Shelby GT500 2020–2022 USA) moc: 760 KM, moment: 847 Nm – najmocniejszy seryjny silnik w historii Mustanga, 7-biegowa skrzynia DCT Tremec (tylko automatyczna).

zdjęcie: Revved Garage i Ford Mustang Shelby GT350 R z 2017 r. (wersja torowa), 5.2L, 533 KM

zdjęcia: Revved Garage i Ford Mustang Shelby GT500 z 2021 r. 5.2L V8 ~760 KM

---

Gen. VII (od 2024) — S650

zdjęcie: Luboš Peteráč i Ford Mustang Dark Horse z 2024 r. 5.0 L Coyote V8

• Design: mocny, muskularny, jeszcze bardziej dopracowany aerodynamicznie.
• Technologie: cyfrowe wnętrze, duże ekrany, szereg systemów wsparcia, jak adaptacyjny tempomat czy asystenci jazdy.
• Dla entuzjastów: mocny GT, a w 2024 wprowadzono jeszcze mocniejsze Dark Horse — o mocy ponad 500 KM, lepszym zawieszeniu i wielu zmianach w silniku i chłodzeniu.
• Najszybszy, najbardziej zaawansowany technologicznie Ford Mustang GTD.
• Silniki:
  
  Od 2024- S650
  R4 (rzędowe, 4-cylindrowe):
  2.3 L EcoBoost I4 (turbo) – Typ: R4, DOHC, turbo, bezpośredni wtrysk, kod silnika: 4. generacja EcoBoost Moc: 319 KM (USA) ca. 290 KM (UE, ograniczenia emisji – WLTP) moment obrotowy: 475 Nm – dostępność: wersje EcoBoost Fastback i Convertible (zmiany vs S550: nowa głowica, nowy dolot, zmodyfikowane turbo – większa wydajność i oszczędność).
  
  V8:
  5.0 L Coyote V8 – Typ: V8 DOHC 32v, Coyote Gen 4. nowości: dwa niezależne przepustnice (dual throttle body), nowy dolot i zmieniony układ ssący, lepsze chłodzenie i nowa elektronika.
  5.0 L Coyote V8 Mustang GT (2024–) Moc: 486 KM (USA, z aktywnym wydechem) / 480 KM (wersja bazowa) moment: 567–563 Nm – dostępność: GT Fastback / GT Convertible.
  5.0 L Coyote V8 Mustang Dark Horse (2024–) Wersja najbardziej sportowa – torowa Moc: 507 KM (500 hp) moment: 566 Nm – dodatki: wzmocnione komponenty z GT500 (np. korbowody), skrzynia ręczna Tremec 6-biegowa (inne niż w GT), aktywny układ chłodzenia, opcjonalne hamulce Brembo, pakiet torowy.

---

Poniżej znajduje się porównanie kluczowych wersji specjalnych Mustanga pod względem silnika, mocy, momentu, 0–100 km/h:

	Silnik	Moc (KM)	Moment (Nm)	0-100 km/h
Boss 302 (1969, 2012-2013)	5.0L V8	290, 444	389, 528	ok. 6,9 s, ok 4,4 s
Boss 429 (1969)	7.0L V8	375	610	ok. 5,5 s
SVT Cobra R (2003-2004)	4.6L V8	385	–	–
SVT Cobra „Terminator” (2003-2004)	4.6L V8	390 (faktyczne 420+)	529	ok 4,5 s
Cobra Jet (drag)	5.0L V8 lub 7.0L V8	1000+	1000+	< 2 s
Mach 1 (2021)	5.0L V8	480	569	ok. 4,3 s
Shelby GT500 (2020)	5.2L Supercharged V8	760	847	ok. 3,5 s
Shelby GT500 Signature Edition (2020-2022)	5.2L V8 + kompresor (podkręcony przez Shelby)	800+	–	ok. 3,3 s
Shelby GT500 KR (2022)	5.2L V8 + większy kompresor	>900	–	–
Shelby GT500 Code Red (2022-2023)	5.2L V8 + twin turbo	>1000 (do 1300)	1350	< 3 s
Bullitt (2019)	5.0L V8	480	569	ok. 4,4 s
Shelby GT350 (2015)	5.2L V8 (flat-plane)	526	581	ok. 4,2 s
Eleanor (1967)	7.0L V8 (custom)	400+	650+	ok. 5,0 s